Yurtbaşı beldesinde 270 dönüm alanda domates üretimi gerçekleştiren Mehmet Tosun, hasat mevsiminde toplanan domatesleri kurutarak iç piyasaya ve yurt dışı ihracatı yapan firmalara gönderiyor.
"BİN TON ÜRETİM HEDEFLİYORUZ"
Mehmet Tosun yaptığı açıklamada, her yıl Nisan ayında ekilen domatesleri Temmuz ve Ağustos aylarında hasat ettiklerini belirterek, "Bu yıl bin ton üretim hedefliyoruz. Ürettiğimiz domates çeşidi, Elazığ’da üretilen domates çeşitleri için de yer almıyor. Elazığ genel toplamda sofralık ve perakende satış piyasasına uygun domates üretimi yapıyor. Salçalık ve kurutmalık olarak kullanılır. Hal için ekmiş kişiler vardır ama endüstriyel olarak bir tek biz üretiyoruz." dedi.
"SİPARİŞE GÖRE ÜRETİM YAPIYORUZ"
Hasad edilen domatesleri ikiye bölerek güneşte kuruttuklarını belirten Mehmet tosun, "Biz genellikle siparişe göre üretim gerçekleştiriyoruz. Biz her zaman ürünlerimizi İzmir ve Mersindeki ihracatçı firmalara satarız. Bu firmaların talebi üzerine ürün yaparız. Kurutulmuş domates herhangi bir ürünün kurutması gibi pazara sunulmuyor. Mutlaka müşterinin talep etmesi lazım. Ürün üzerindeki çeşitliliği, kurutma uygulamasını müşterinin bize vermesi lazım ki ona göre kurutalım. Sadece güneş ve başka materyaller ticareti oluşturmuyor. Önce sipariş alınır sonra kurutmalık domates yapılır." diye konuştu.
"PANDEMİ SÜRECİ BİZİ OLUMSUZ ETKİLEDİ"
Sektörlerinde pazar sorunu olmadığını ancak pandemi sıkıntısı nedeniyle fide ekimi aşamasında sıkıntısı yaşadıklarını aktaran Mehmet Tosun, "Tarım sektöründe yaş sınırı 40-60 arasıdır. Pandemi sürecinde de bu kişilerin risk durumu fazla olduğundan işçi sayımız yarı yarıya düştü. Genç nüfus ne tarımda nede tarım işçiliğinde bulunabiliyor. Bu da başka bir sıkıntı. Bu bizim üretimimizin en az yüzde 30, yüzde 40’ının kaybına neden oldu.
Çünkü zamanında çapa yapamadık. İşçi sayısının azlığından dolayı 3- 5 günde yapacağımız ekim işini 15 - 20 günde tamamlayabildik.
Tabi fidenin gelişim sürecini etkiliyor bu süreler. Fidenin yaşayabileceği zamanda tarlaya indirilmesi lazım.
Ama işçi az olduğu için bu süre uzadı. Uzayınca hem fidenin gelişiminde sorun oldu. Hem de tarlaya diktikten sonraki sürecinde sorun oldu. Bu da bir üretim kaybına neden oldu. Pazar sorunu yok.
Türkiye'nin 20 Bin ton kuru domates ihracat kotası var. Sadece 10-12 Bin tonunu karşılayabiliyor Ege ve Marmara bölgesi. Ancak yine pandemi süreciyle ilgili Şubat, Mart, Nisan aylarında gümrük ve nakliye firmalarının kapalı olması, giriş çıkışların yakalanmasından dolayı pazara ulaştırmada sorun oldu. Yoksa pazarla ilgili sorun yok. Bu pazarın sıkıntısından değil, yaşanan pandemi sürecinin olumsuzluğundan etkilenen bir pazar oldu." ifadelerini kullandı.
"ERKEN SULAMA İMKANI SAĞLANMIYOR"
Elazığ'da tarımsal alan ve sulama yetersizliğinden dolayı çok fazla üretim yapamadıklarını söyleyen Mehmet Tosun, şunları kaydetti: "Biz bu yıl 270 dönüm alanda üretim yaptık. Daha fazla yapılabilir. Fakat su yetersizliği ve yetersiz tarım alanlarından dolayı çok fazla üretim yapamıyoruz. En önemli konu Devlet Su İşleri tarımsal sulama alanlarında tarımsal sulamanın aktif hale getirmesini Haziran'dan önce yapmıyor. Hâlbuki tarım alanlarının işletilmesi Nisan'da başlıyor. Burada da bir kayıp var. DSİ 9. Bölge Müdürlüğünün Kuzova bölgesindeki sulama alanlarının su tahliye serbestliğini Nisan'ın 10'undan önce vermesi lazım. Ama Haziran'ın 10'undan önce vermiyorlar. Kuzova bölgesinde tahıl, mısır, yoncanın dışında sebze ve meyvecilikte erken sulama imkânı sunulmadığından burada büyük bir kayıp oluyor."
"DEVLETTEN DESTEK ALAMIYORUZ"
Tosun, tarımsal desteklemelerden faydalanamadıklarını da belirterek; "Devletin tarımsal desteklerde bu tür ürünlere desteği yok. Ürün desteği verilmesi lazım. Sadece mısır, yonca, pamuk, hububatın bir bölümüne destek sağlanıyor. Onun dışındaki ürünlere maalesef destek sağlanmıyor. Beklentimiz öncelikle coğrafyaların tarımsal ekolojisine göre ürünlere tarımsal destek verilmesi. Tarım sigortacılığının çok kapsamlı hale gelmesi lazım. Bu çok önemli.
Çünkü biz kiralık alanlar kullandığımız için sigorta yapamıyoruz. Çünkü kiralama, kişilerarasında şifaen oluyor. Herhangi bir kontrat ya da çiftçi kayıt sistemi üzerinden olmadığı için TARSİM başta olmak üzere bütün sigorta grupları, tarlanın bize ait olmadığını gerekçe göstererek sigortalandırma yapmıyor. Bu sadece benimle ilgili değil, Türkiye'deki bütün tarım sektörüyle ilgilidir. Bu çok ciddi bir kayıp oluşturuyor." şeklinde konuştu.
