Emekli Öğretim Görevlisi Prof. Dr. Feyzi Bingöl, Sivrice merkezli 6,8 büyüklüğünde meydana gelen depremde Sivrice Doğanyol arasında bulunan fay hattının kırıldığını belirterek, aynı fay üzerinde yakın zamanda 6 veya üzeri bir deprem beklemediklerini ifade etti.
Emekli Öğretim Görevlisi Prof. Dr. Feyzi Bingöl, yaşanan 6.8 büyüklüğündeki depremden sonra yaşanacak deprem korkularına açıklık getirdi.
Prof. Dr. Feyzi Bingöl, Günışığı Gazetesi'ne yaptığı özel açıklamada, kırılan fay hattında kısa sürede bir deprem beklenmediğini belirterek, “Şimdi bakın bu 6.8 büyüklüğündeki deprem Sivrice ile Doğanyol arasındaki ana fay üzerinde oldu. Ana fay üzerinde olduğu için artık orada fay kırıldı ve bundan sonra biz o fay üzerinde yani Doğanyol’la Sivrice arasındaki bölgede bu büyüklükte bir deprem hatta 6 büyüklüğünde dahi bir deprem beklemiyoruz. Kısa sürede beklemiyoruz ama ilerde 50 yıl sonra 100 yıl sonra yeni bir deprem olur orada. Fakat orada şu anda bu büyüklükte, bu büyüklüğe yakın hatta 6 büyüklüğünde dahi bir deprem beklemiyoruz.” diye konuştu.
FAY HATTININ DEVAMINDA BİR DEPREM BEKLENİYOR
Prof. Dr. Feyzi Bingöl, Doğanyol Gölbaşı arasında bulunan fayda bir deprem beklediklerini ifade ederek,” Şimdi bu fay Doğanyol’da bitiyor. Doğanyol’dan sonra Yakuzlu, Çelikhan, Gölbaşına doğru giden bir hat var. O hat üzerinde bu büyüklükte veya 7 büyüklüğünde 7 civarında yine diyeyim tam 7 demiyorum da 7 civarında bir deprem bekliyoruz. Ama bugün yarın değil o da. İlla hemen vatandaşlarımız ya bugün mü olacak yarın mı olacak ne olacak demesin. Orada ileride yine bu büyüklüklerde bir deprem bekleniyor. Ve özellikle bu son deprem 6.8 büyüklüğündeki depremin artçı depremlerinde baktığımız zaman bir Sivrice’ye kadar olan bölgedeki alanda artçı depremler görüyoruz. Bu artçı depremler o ana fay hattı ya da paralel onu kesen faylar üzerinde küçük faylar üzerinde meydana geliyor.
Şimdi Doğanyol’dan sonra Şiro çayı vardır. Malatya’nın yani Pütürge’ye giden yol üzerinde orada normal olarak kırılmamış bölge var. O kırılmamış bölge üzerinde çok sayıda artçı deprem oldu. Bu da o bölgedeki gerilimi enerjiyi arttırdı. Ve o bölgede oluşacak 6.8- 7 ortalama 7 diyelim 7 büyüklüğündeki depremin gerilmesine neden oldu ve belki o depremi ilerde örnek diyelim mesela 20 yıl sonra olacaksa belki 18 yıla 19 yıla çekmiş oldu. Yani bir miktar ileriye doğru çekti.” dedi.
GERİLİMİ GÜNEYDOĞUYA DOĞRU ARTTI
Bingöl, Sivrice Doğan yol arasında ki fayın kırılmasından sonra gerilimin Doğu segmentine değil de Güneydoğu sekmentine doğru gerilimin arttığına dikkat çekerek, “ Bu büyük deprem 6.8 büyük deprem güneydoğuya yani şiro çayına doğru olan fayın gerilimini arttırdı.
Okçular aynı fayda değil. Okçular Palu segmenti diyoruz o normal olarak Gezin’e kadar gelen bir segment, Gezin’den sonra bu yeni segment, bu yeni bölüm başlıyor yani Yok işte dediğim gibi bu eğer şeyi kabul edersek Palu’ya doğru olan yani Bingöl’e doğru olanı kabul edersek orası özellikle de Palu’dan Bingöl arasında uzun süredir kırılmamış bir bölge var. Palu Bingöl arası yani şey değil. Ama Okçular 6.1'di biliyorsun, ama işte orası Karakoçan Kovancılar tam sınır bölgesiydi 6.1'di. Dolayısıyla orada bir miktar enerji boşalımı oldu. Orada da yani o Palu’nun hemen Palulular hemen çokta tedirgin olmasına gerek yok hemen Palu civarı veya işte Gülüşküre doğru o bölgede de kısa sürede bir deprem büyük bir deprem beklenmiyor. Ama zaman içerisinde o bölgenin de hazır olması lazım, o bölgenin de depreme hazırlıklı yani sadece o bölge değil Kovancılar, Palu, Karakoçan. Zaten öyle anladığım kadarıyla bakanlığın bir çalışması var köylerle de ilgili bir projesi var. İnşallah bu köylerle ilgili proje de gerçekleştirilir. Köylerde hatta o Çevrimtaş’ta depremin olduğu yerde sayın valimizin dediğine göre çelik konstrüksiyon bir bina örnek olarak yapılmaya başlanmış. Onlar yapılırsa zaten hiç korkmaya gerek yok.” diye konuştu
ELAZIĞ SINIFI GEÇMEDİ
Depremin şiddetinin zayiatla bağlantılı olduğunu ifade eden Prof. Dr. Feyzi Bingöl, “Şiddet dediğin şey aslında zayiattır. Büyüklük diyoruz biz depreme. Depremin büyüklüğü 6.8. Şiddeti nedir biliyor musunuz? depremin yıkılan binalarla orantılıdır. Şiddeti o zaman büyüklüğüne göre şiddeti küçük. Büyüklüğüne göre diyorum bakın şiddeti küçük. İki nedeni vardır. Daha doğrusu bilimsel çok nedenleri var da biz o kadar detayına girmeden vatandaşın bileceği şekilde iki nedenini söyleyeyim. Birincisi bu deprem 20.4 saniye sürüyor vatandaş çok uzun sürdü diyor ama o salınım devam eder ama depremin esas dalgaların gelişi dalgaların binalara yerlere çarpışı 20.4 saniye. Marmara depremi 40 saniye sürmüştü. Eğer bizimkisi de yaklaşık olarak 30 saniye sürseydi bugün o acil yıkılan binaların tamamı çökmüştü tamamı veya tamamına yakın. Yani çok sayıda çöken bina ve çok sayıda insanlar binaların altında kalacaktı. Bu nedenle bir şans var. Yani şansımız iyi o bakımdan. İkincisi ivme dediğimiz bir olay var. O yayılan dalganın hızı. Normal olarak 6.8 büyüklüğündeki bir depremde bu ivme 0.2'den fazla olur. Ama bizimkisi 0.07 oldu yani üçte biri, Yani bizim binalarımıza dalga yavaş çarptı. Hızı yavaş olduğu için yıkmadı.
Dolayısıyla bu iki nedenle bizim binalardaki yıkılma çökme olayı gerçekleşmedi. Bu bir şans, ve o gece o depremin olduğu gece 3 binanın çöktüğü söylendiğinde vatandaşlar şimdi sadece o 3 binanın çöktüğünü zannediyor. Elazığ dışındaki Elazığlı olmayanlar sadece 3 binanın yıkıldığını zannediyor ve Elazığ çok ucuz atlatıldı deniyor. Hatta burada müteahhitlerimizde tabi kendilerine pay çıkardılar bunu televizyonlarda duyduk; Elazığ sınıfı geçmiştir diye. Elazığ sınıfı geçmedi, Elazığ’ın yaklaşık resmi veriler siz de biliyorsunuz 33 bin bağımsız konut yıkılacak. Yani buda 10 bin küsür bina orta hasarlı, ağır hasarlı buda neredeyse 61 bina %15 i falan ediyor % 20’si ediyor. Tabi depremin hızıyla ivme dediğimiz hızıyla ve süresiyle alakalı.” dedi.
